Dringend nood aan meer tolken Vlaamse Gebarentaal

Personen die doof of slechthorend zijn kunnen beroep doen op een tolk Vlaamse Gebarentaal. Voor dagdagelijkse taken worden deze tolken het meest gebruikt in medische context, zoals bijvoorbeeld een doktersbezoek. Daarnaast worden tolken vaak ingezet in een juridische context zoals een afspraak bij de notaris of een overleg met een advocaat. Ook bij belangrijke evenementen kunnen doven en slechthorenden beroep doen op een tolk. Denk aan een begrafenis, een trouwfeest of een communie. Ook dove of slechthorende leerlingen die in het basis-, secundair of hoger voltijds onderwijs les volgen, kunnen beroep doen op een tolk. Hetzelfde geldt voor iedereen die werkt of werk zoekt.

Zowel minister Crevits als minister Weyts en Brouns zijn het met elkaar eens: er is een bijzonder groot tekort aan tolken. Het probleem is zelfs zo groot dat doven en slechthorenden niet altijd de moeite doen om een tolk aan te vragen. Volgens minister Crevits ligt dit mede aan de voorbereidingstijd die tolken nodig hebben voor het uitvoeren van een opdracht. Wanneer een persoon dringend een tolk nodig heeft zal er vaak geen gevonden worden. Hierdoor moeten dringende afspraken vaak verzet of geannuleerd worden. Het is volgens de drie vakministers dus noodzakelijk om meer tolken te vinden.

Het tolkentekort is niet louter een budgettair probleem. Ik vroeg minister Crevits, Weyts en Brouns een overzicht te bezorgen van de middelen die worden voorzien voor het tolken alsook de middelen die effectief worden uitgegeven. In alle gevallen waren er voor de jaren 2019 tot en met 2022 middelen op overschot. Wil je een gedetailleerd overzicht van het aantal middelen bekijken? Dat kan je hier vinden (link naar het overzicht van de middelen).

Wat een probleem is, is de verloning van de tolken. De ministers hebben een tijdspad opgezet om het uurloon en de kilometervergoeding voor zowel schrijftolken als tolken Vlaamse Gebarentaal te verhogen. Vorig jaar werd de kilometervergoeding opgetrokken van 0,25 euro per kilometer naar 0,37 euro per kilometer. Ook het uurloon werd opgetrokken naar 41,58 euro per uur. Dit jaar werd het uurloon opgetrokken naar 45,58 euro per uur en volgend jaar naar 49,58 euro per uur.

Op deze manier hopen de ministers meer tolken voltijds te activeren. Er zijn in Vlaanderen slechts 196 tolken Vlaamse Gebarentaal gekend bij het Communicatie Assistentie Bureau voor Doven (CAB). Hiervan werken er slechts 44 voltijds. De overige tolken combineren het tolken met een andere job.

Ik hoop ten zeerste dat tolken de overstap van bij- naar hoofdberoep willen zetten. Momenteel zijn er slechts 44 voltijdse tolken gekend bij het CAB. Als je weet dat er in totaal 2.120 personen recht hebben op tolkuren is dit bijzonder weinig. Het is positief dat de kilometervergoeding al werd opgetrokken en dat ook het uurloon de komende jaren blijft stijgen. Maar is dit effectief de oplossing voor het tolkentekort? Of kan er bijvoorbeeld een campagne komen om de tolkenopleiding te promoten? De ministers erkennen het probleem, ik zal hen hier dan ook over blijven bevragen.